Warmtenetten, ook in de gemeente Renkum?

Op dit moment wordt 87% van de 350.000 woningen in de regio Arnhem-Nijmegen nog verwarmd met aardgas. De resterende 13% wordt verwarmd met een warmtepomp, een warmtenet of anderszins. Opvallend is dat uit regionaal onderzoek naar voren komt dat voor 180.000 woningen een warmtenet de maatschappelijk beste oplossing is en voor ca. 124.000 woningen een individuele warmtepomp. Belangrijke leveranciers van warmtenetten zijn in onze regio de afvalverwerkings- en energiecentrales van Weurt (ARN) en Duiven (AVR). Maar er kunnen ook andere bronnen worden benut, zoals rioolzuiveringsinstallaties, geothermie en aquathermie.

Onderzoek in onze gemeente 
In 2024 is in onze gemeente (opnieuw) onderzoek gedaan naar de toepassing van warmtenetten. Bij de ontwikkeling van de wijkuitvoeringsplannen is dit een actueel onderwerp. Voor elke wijk wordt namelijk een keuze gemaakt voor de meest geschikte energiebron als alternatief voor gas. Duidelijk is dat papierfabriek Smurfit Kappa Parenco (SKP) ruim voldoende restwarmte genereert om het dorp Renkum en een deel van Heelsum van warmte te voorzien. De restwarmte van de rioolwaterzuiveringsinstallatie in Renkum kan als alternatief of back-up fungeren. Verder onderzoek naar het optimale systeem, de investeringen en de terugverdientijd is nodig. Maar hier liggen duidelijk kansen.
Ook in andere dorpen/buurten van onze gemeente zijn wellicht kansen voor kleinschalige warmtenetten. Wat betreft Oosterbeek is het duidelijk dat het dorp niet – zoals eerder verondersteld – kan profiteren van de restwarmte van de vuilverbranding in Duiven (AVR). Een warmtenet (mede) gevoed vanuit AVR blijft beperkt tot Arnhem, Westervoort, Duiven en Zevenaar. Voor de wijk Nieuwland loopt een onderzoek naar de mogelijkheid van een warmtenet voor de hoogbouw (aquathermie).

Bato’s wijk
Bij gebrek aan een duurzame energiebron in de buurt, ligt de komst van een warmtenet in onze wijk niet voor de hand. Alles wijst voorlopig in de richting van een individuele warmtepomp als sluitstuk van beter geïsoleerde woningen. Halverwege dit jaar wordt een begin gemaakt met het wijkuitvoeringsplan (WUP) voor onze wijk. Dit plan wordt onder verantwoordelijkheid van de gemeente opgesteld en maakt duidelijk hoe onze energievoorziening er in de toekomst precies uit komt te zien. Woningeigenaren worden intensief betrokken bij het proces om tot een WUP te komen. Een eerste informatiebijeenkomst staat gepland voor maart/april. Uitnodigingen worden door de gemeente huis-aan-huis verspreid. Houd ook onze website in de gaten!
In ons dorp heeft de wijk Stenen Kruis al bijna de keuze gemaakt voor zijn toekomstige energievoorziening; het wijkuitvoeringsplan wordt dit voorjaar definitief opgeleverd en ter goedkeuring aan het college voorgelegd. De keuze gaat in de richting van een individuele warmtevoorziening (warmtepomp), met een hybride warmtepomp als tussenoplossing.

Frank Buers

Update van Regionale Energiestrategie (RES)
Renkum maakt deel uit van de Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen, één van de 30 regio’s waarin de afspraken van het nationale Klimaatakkoord worden uitgewerkt. Hoe zit het ook alweer met die afspraken?  
In 2050 is Nederland klimaatneutraal met nul CO2 uitstoot; 7 Miljoen woningen en 1 miljoen andere gebouwen zijn dan van het gas af. Als tussenstap zijn in 2030 1,5 miljoen woningen en gebouwen aardgasvrij. Om deze doelen te realiseren is nieuwe energie (stroom) nodig van andere energiebronnen. In de Regionale Energie Strategie (RES) Arnhem-Nijmegen bepalen de gemeenten, de waterschappen en de provincie niet alleen op welke plaatsen de benodigde stroom kan worden opgewekt (wind, zon), maar ook welke knelpunten zich hierbij voordoen (geluid, natuur) en welke alternatieve energiebronnen aangeboord kunnen worden. In het voorjaar van 2021 is de RES 1.0 vastgesteld door de 16 colleges en raden van de deelnemende gemeenten (plus de provincie en de waterschappen). En in 2024 is een update, “verrijking” van de RES gemaakt. Daarin komt ook de ontwikkeling van warmtenetten aan bod. Renkum heeft in 2024 onderzoek laten doen naar de haalbaarheid van warmtenetten in de gemeente. De gemeenteraad van Renkum heeft de vernieuwde RES onlangs op 29 januari vastgesteld.

Nieuwe wetgeving
Binnenkort besluit de Tweede Kamer over de wettelijke instrumenten die gemeenten de bevoegdheid geven om de energietransitie door te voeren. De gemeentelijke regie op warmtenetten wordt geregeld in de Wet Collectieve Warmte/ WCW); deze biedt de mogelijkheid om tarieven te reguleren en hiermee woningeigenaren te beschermen. Met de Wet Gemeentelijke Instrumenten Warmtetransitie (WGIW) kunnen gemeentes gebieden aanwijzen waar de levering van gas wordt beëindigd. En via de Omgevingswet kunnen gemeentes warmteprogramma’s vaststellen en aangeven welk alternatief er voor aardgas moet komen en wanneer dit plaatsvindt.

Frank Buers
fbuers@upcmail.nl