02 mrt Amfibieën in het nauw

Het is pas midden februari en in mijn kleine vijvers zijn de eerste alpenwatersalamanders te zien. Na een maand worden ze ook gevolgd door kleine watersalamanders, bruine kikkers en padden. En anders dan dat u misschien vermoedt, hebben deze dieren het moeilijk in onze directe omgeving en hebben zij ook uw hulp nodig. Hun aantallen lopen hard terug.

Tot 2010 vond ik wel tot driehonderd dieren in één weekend en moest je op warme regenachtige avonden heel goed uitkijken waar je liep vanwege de vele overstekende padden op straat. De goed oplettende avondwandelaar zag ook kleine- en alpenwatersalamanders of bruine kikkers. De paddentrek in de omgeving van De Dam is al jaren niet meer zoals deze ooit was.

Vaker is een combinatie van verkeer en ander menselijk handelen de oorzaak. Het goede nieuws is dat u zelf deze dieren misschien een handje kunt helpen:

• Ingrijpende veranderingen van hun leefgebied zoals het rigoureus en strak herinrichten van vooral oude tuinen. Geschikte tuinen lijken door de vele schuilgelegenheden rommelig.
• Verstoring en een verkeerde herinrichting van de bestaande poel of vijver: stel U ontdekt dit voorjaar amfibieën en denkt de vijver nog mooier te kunnen maken door er een circulatie pomp, een fontein of watervalletje in aan te brengen. Het kan nog erger door vissen in de vijver los te laten. Een goed voorbeeld is de vijver in park Bato’s wijk. Die zag er tot de vorige renovatie misschien niet mooi uit. Maar het was een pracht van een amfibieënpoel, die met alle goede bedoelingen werd “vervangen” door het huidige ontwerp. Het geheel verwijderen van een goed functionerende poel kan dramatische gevolgen hebben voor de hele omgeving.
• Verandering van de route die ze bewandelen vanaf hun winterslaapgebied naar het voortplantingsgebied. Een nieuw hek, een grasveld, stoepranden kunnen onneembare obstakels worden.

Allemaal voorbeelden waar je pas later de gevolgen van kunt zien. Maar let op: padden planten zich alléén voort op de plek waar ze als larve hebben geleefd en waar ze aan land zijn gekropen. Deze dieren kunnen oud worden en als één vrouwtjes pad wordt doodgereden dan zijn we snel enkele generaties kwijt. Weg is weg als het verdwijningsproces eenmaal is ingezet. Salamanders kunnen zich wel aan nieuwe situaties aanpassen als die goed zijn.

Onze woonomgeving in Oosterbeek is in de afgelopen jaren op verschillende plaatsen behoorlijk op de schop geweest. Bewoners, ambtenaren en instanties zijn zich vaak niet bewust wat de gevolgen kunnen zijn voor deze dieren. Of ze willen adviezen niet aannemen of denken dat het wel meevalt. Met de aanwezigheid in het gehele Zweiersdal van deze leuke en interessante diergroep zijn vaak ook andere elementen aanwezig die voor een hogere natuurwaarde zorgen.

Daan Markx

Mocht u vragen hebben, vooral over wat u kunt doen in uw tuin: d.markx@kpnplanet.nl

Zoekt U actuele informatie: www.padden.nu , www.ravon.nl , www.poelen.nl